İçindekiler:
- Tanım
- Alerji nedir?
- Türler
- Türleri nelerdir?
- 1. Yiyecek
- 2. Deride
- 3. Tıp ve lateks
- 4. Kontakt dermatit
- 5. Gözlerde ve burunda
- 6. Hayvan ve böcek ısırıkları
- 7. Diğerleri
- Semptomlar
- Semptomlar neler?
- Ne zaman doktora görünmen gerekiyor?
- Sebep olmak
- Alerjiye ne sebep olur?
- Risk faktörleri
- Alerjiler için kimler risk altındadır?
- Teşhis
- Bu durum nasıl teşhis edilir?
- 1. Eleme testi
- 2. Göz kapağındaki test
- Tıp ve Tıp
- Alerjiler nasıl tedavi edilir?
- 1. Antihistaminikler
- 2. Kortikosteroidler
- 3. Dekonjestanlar
- 4. Alerji iğneleri
- 5. Dilaltı İmmünoterapi Tedavisi (YARIK)
- 6. Adrenalin enjeksiyonu
- Alerjik reaksiyonlara ilk yardım
- Alerjiler tamamen tedavi edilebilir mi?
- Önleme
- Alerjiler nasıl önlenir?
- Alerji doktoruna gitmenin önemi
Tanım
Alerji nedir?
Alerji, vücuda yabancı bir madde girdiğinde bağışıklık sisteminin aşırı tepkisidir. Bu durumu tetikleyen yabancı maddeler alerjenler olarak bilinir.
Normal koşullar altında, bağışıklık sistemi sadece hastalığa neden olan bakteri, virüs ve benzeri gibi sağlığı tehdit eden yabancı maddelere tepki verir. Bununla birlikte, bu durumun tetikleyicisi aslında tehlikeli olmayan bir şeyden kaynaklanmaktadır.
Tetikleyicilere örnek olarak gıda, polen, ilaç, toz ve soğuk hava verilebilir. Genel olarak insanların vücudu bu şeylere olumsuz tepki vermeyecektir, çünkü bağışıklık sistemi hangi maddelerin tehlikeli hangilerinin tehlikeli olduğunu ayırt edebilir.
Ancak bazı insanların bağışıklık sistemleri öyle değildir. Bu duruma sahip olan vücutları, tetiğe maruz kaldıklarında aşırı tepki verecektir. Bu reaksiyonlar bazen o kadar şiddetlidir ki yaşamı tehdit edebilir.
Türler
Türleri nelerdir?
Etrafınızdaki her şey bu durumu tetikleyebilir. Türlerin bu kadar geniş ve çeşitli olmasının nedeni budur. Bununla birlikte, semptomların nedenine ve konumuna bağlı olarak, bu durumlar genellikle aşağıdakilere ayrılabilir.
1. Yiyecek
Gıda alerjilerine, bağışıklık sisteminin gıda içeriklerindeki proteinlere aşırı tepki vermesi neden olur. Genellikle alerjiyi tetikleyen yiyecekler deniz ürünleri (balık, kabuklu deniz ürünleri, karides), kabuklu yemişler, yumurtalar ve buğday ve türevleridir.
Hastalar için alerjiye neden olan çok az yiyecek yemek hazımsızlık, kızarıklık ve kaşıntıyı ve nefes darlığına neden olabilir. Nadir durumlarda, bir gıda alerjisi yaşamı tehdit edebilecek ciddi bir reaksiyona neden olabilir.
2. Deride
Cilde karşı alerjiler, akarlardan yiyeceklere ve soğuk havaya kadar birçok alerjen tarafından tetiklenebilir. Ayrıca lateks ve nikel bazlı ürünlerin kullanımı, kirli su ve ilaç tüketimi de sık görülen tetikleyicilerdir.
Deri alerjilerinin en yaygın biçimleri egzama (atopik dermatit) ve kurdeşendir (kurdeşen). Aradaki fark, egzamanın kızarıklık, tahriş ve kuru cilt şeklinde semptomları varken, kovanlar büyük kırmızımsı döküntülerle aynıdır.
3. Tıp ve lateks
Pek çok insan bazı ilaçlara veya lateks gibi maddelere olumsuz tepki vermez, bu nedenle alerjik olduğu söylenebilir. Bu durumun teşhisi genellikle zordur çünkü bir ilaç yan etkisinin veya sadece tahrişin bir belirtisi olarak görülür.
İlaç alerjisinde en sık tetikleyici penisilin antibiyotikleridir. Ayrıca nöbetler için antikonvülsan ilaçlara, ibuprofen ve aspirin gibi steroidal olmayan antienflamatuvar ilaçlara ve kemoterapi ilaçlarına karşı alerji vakaları da vardır.
Bu arada lateks alerjileri, bu durum daha çok lastik eldiven veya prezervatif gibi lateks ürünler kullanan kişilerde yaşanmaktadır. Kaşıntı ve kızarıklık gibi reaksiyonlar genellikle bu ürünleri giydikten sonra ortaya çıkar.
4. Kontakt dermatit
Kontakt dermatit, bir alerjen veya tahriş edici tarafından tetiklenen cilt iltihabıdır. Bu reaksiyon genellikle vücudun bu maddelerle doğrudan temas halinde olan bölgelerinde meydana gelir.
En yaygın tetikleyiciler, temizlik ürünleri, deterjanlar ve bitkilerdeki kimyasalları içerir. zehirli Sarmaşık. Etkilenen cilt genellikle kızarıklık, kaşıntı, ağrı yaşar ve bazen içi sıvı dolu kabarcıklarla kaplanır.
5. Gözlerde ve burunda
Gözlere ve buruna alerjiler genellikle solunan bir alerjenden kaynaklanır. Alerjenler, akarlar, bitki polenleri veya havada yüzen tozdan gelebilir. Alerjen granülleri o kadar küçüktür ki, farkına bile varmadan onları solursunuz.
Solunduğunda vücut bunu bir tehlike olarak algılar ve bağışıklık sistemi reaksiyonuna neden olur. Sık görülen semptomlar arasında hapşırma, kaşıntı, burun akıntısı veya tıkalı burun ve kırmızı, sulu gözler yer alır.
6. Hayvan ve böcek ısırıkları
Hayvan alerjilerinde, alerjenler temelde hayvanın saçından değil, tükürük, kepek, dışkı veya kürke yapışan idrardan gelir. Bu maddeler, vücudun tehdit olarak gördüğü belirli proteinleri içerir.
Böcek alerjilerinde olduğu gibi. Alerjenler, böceklerin sizi sokarken saldığı toksik maddelerden gelir. Madde aslında zararsızdır, ancak bağışıklık sistemi onu bir tehdit olarak algıladığı için aşırı tepki verir.
7. Diğerleri
Gıda, toz, evcil hayvan tüyleri veya temizlik ürünlerindeki kimyasallara alerjiniz varsa, bunlar en yaygın alerjenler arasındadır. Ancak bunlar, çevrenizde bulunan düzinelerce alerjenden yalnızca birkaçıdır.
Bu durum için nadiren fark edilebilecek birçok tetikleyici vardır, örneğin:
- küf ve liken sporları,
- Susam taneleri,
- Kırmızı et,
- turunçgiller,
- mango ve avokado,
- güneş ışığı ve
- ter.
Bu nadir durumun teşhis edilmesi genellikle daha zordur. Bu elbette endişe vericidir, çünkü tetikleyiciyi fark etmeden ciddi bir alerjik reaksiyon yaşayabilirsiniz. Bir maddenin veya maddenin vücudunuzda alerji semptomlarını tetiklediğinden şüpheleniyorsanız hemen bir doktora gidin.
Semptomlar
Semptomlar neler?
Herkes farklı alerji semptomları gösterebilir. Ciddiyet hafiften şiddetliye kadar değişebilir. Alerjenlere ilk kez maruz kalırsanız, gibi hafif semptomlar yaşayabilirsiniz.
- kızarıklık (ciltte kaşıntılı kırmızı döküntü),
- kabarcıklar veya cilt soyulması,
- kaşıntılı, tıkalı burun. veya sulu,
- kırmızı, şiş, sulu veya kaşıntılı gözler,
- hapşırma ve
- karın ağrısı.
Sürekli olarak alerjenlere maruz kalırsanız semptomlar daha da kötüleşebilir. Şiddetli bir alerjik reaksiyon, aşağıdaki gibi semptomlara neden olabilir:
- karın krampları,
- göğüste ağrı veya gerginlik,
- ishal,
- yutma güçlüğü,
- baş dönmesi (vertigo),
- korku veya kaygı,
- kızarık surat,
- mide bulantısı ya da kusma,
- kalp atışı
- yüzün, gözlerin, dudakların veya dilin şişmesi,
- zayıf vücut
- öksürük hırıltılı solunum,
- astım krizi,
- nefes almada zorluk ve
- bilinç kaybı.
Ne zaman doktora görünmen gerekiyor?
Eczanelerde satılan reçetesiz satılan ilaçlar alerji semptomlarını gideremezse, hemen bir doktora başvurun. Belirtileriniz uykunuzu ve günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa da doktorunuzu ziyaret etmelisiniz.
Ayrıca, alerjik reaksiyon şiddetliyse ve alerjene maruz kaldıktan birkaç saniye sonra aniden ortaya çıkarsa hemen acil servise gidin. Bu tip reaksiyon, anafilaktik şok olarak bilinir.
Dikkat edilmesi gereken anafilaksi belirtileri nefes almada güçlük ve kan basıncında ani ve şiddetli düşüştür. Hemen tedavi edilmezse, bu durum 15 dakika içinde ölümle sonuçlanabilir.
Sebep olmak
Alerjiye ne sebep olur?
Şimdiye kadar, uzmanlar ve doktorlar alerjiye neyin neden olduğundan veya bağışıklık sisteminin belirli maddelere neyin farklı tepki vermesine neden olduğundan hala emin değiller.
Öyle bile olsa, alerjilerin ailelerden geldiğini lütfen unutmayın. Yakın bir aile üyesinin alerjisi varsa, bu durumu geliştirme riskiniz daha yüksektir.
Sağlıklı bir bağışıklık sistemi, hangi maddelerin zararlı hangilerinin zararlı olmadığını söyleyebilir. Ancak bazı insanların bağışıklık sistemleri bu şekilde çalışamaz.
Bağışıklık sistemleri, immünoglobulin E (IgE) antikorları oluşturur ve belirli alerjenlere saldırmak için histamin salgılar. Gelecekte aynı alerjene bir daha maruz kaldığınızda, bağışıklık sistemi aynı reaksiyonu üretmeye devam edecektir.
Bu durum için tetikleyicilere tekrar tekrar maruz kalırsanız, alerjenin bağışıklık hücrelerine daha güçlü bağlanmasına neden olabilir. Sonuç olarak semptomlarınız gelişebilir, çoğalabilir veya kötüleşebilir.
Risk faktörleri
Alerjiler için kimler risk altındadır?
Bir kişiyi bu durumu geliştirme riskiyle daha fazla riske sokan bir dizi faktör vardır, yani:
- Aile öyküsü. Ailenizde herhangi birinin alerjisi varsa, onları da yakalamanız çok olasıdır.
- Hala bir çocuk. Çocukların alerji geliştirme riski daha yüksektir, ancak bu risk yaşla birlikte azalabilir.
- Astım hastası olmak. Astım sizi diğer birçok alerji için riske atar.
Teşhis
Bu durum nasıl teşhis edilir?
Doktorlar, tıbbi geçmişinize bakarak ve bir dizi test yaparak alerjileri teşhis edebilir. Alerjik reaksiyonunuz şiddetliyse, semptomların, onları tetikledikleri maddelerin ve ne zaman ortaya çıktıklarının ayrıntılı bir günlüğünü tutmanız istenebilir.
Tıbbi geçmişinize baktıktan sonra, doktorunuz hangi maddelerin alerjen olduğunu belirlemek için birkaç test yapacaktır. En yaygın alerji testi türleri şunları içerir:
- Vücudun alerjene tepkisinin nedenini belirlemek için cilt testi. 3 tip cilt testi vardır, yani diken testi, yama testi, ve intradermal test.
- Zorluk testi veya bir gıda alerjisini teşhis etmek için bir meydan okuma testi.
- Alerjik reaksiyonlara neden olan antikorları ve vücut üzerindeki etkilerini ölçmek için İmmünoglobulin E (IgE) kan testi.
- Tam kan sayımı (CBC) veya eozinofillerin beyaz kan hücresi sayısını saymak için kullanılan tam kan sayımı.
Ayrıca doktor aşağıdaki prosedürler ile daha önceki tetkikleri takip edebilir.
1. Eleme testi
Doktorunuz, şüpheli alerjenleri kullanmanızı veya bunlardan kaçınmanızı tavsiye edecektir. Bu, maddeye maruz kaldıktan sonra tepkinizin kötüleşip kötüleşmediğini veya iyileşip iyileşmediğini bulmayı amaçlamaktadır.
Havanın vücudunuzu nasıl etkilediğini görmek için, doktorunuzun ayrıca sıcaklıktaki değişikliklere nasıl tepki verdiğinizi kontrol etmesi gerekecektir. Bu arada, gıda alerjileri için doktorlar, alerjen olduğundan şüphelenilen az miktarda yiyecek vererek ağızdan test edebilirler.
2. Göz kapağındaki test
Bazen alerjenler de sıvılaştırılır ve belirli bir reaksiyonu kontrol etmek için alt göz kapağına damlatılır. Bu prosedür riskli olabileceğinden, alerji testi yalnızca bir alerji uzmanı tarafından yakın tıbbi gözetim altında yapılmalıdır.
Tıp ve Tıp
Alerjiler nasıl tedavi edilir?
Alerji semptomlarını gidermenin en iyi yolu, buna neden olan şeyden kaçınmaktır. Örneğin yer fıstığına alerjiniz varsa, farkına varır varmaz yer fıstığı içeren yiyecekleri yemeyi bırakın.
Alerjiler, genellikle ortadan kaldırılamayan veya tamamen iyileştirilemeyen durumlardır. Bu nedenle her an ortaya çıkabilecek alerjik reaksiyonlara hazırlıklı olmalısınız. Yeni bir yere seyahat ederken de çok dikkatli olmalısın.
İyi haber şu ki, alerjenlerden kaçınabilir ve ilaçla ortaya çıkan semptomları kontrol edebilirsiniz. Genellikle, doktorunuz alerjenin türüne, sahip olduğunuz reaksiyona ve semptomlarınızın ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak ilaç önerecektir.
Aşağıdakiler yaygın olarak kullanılan alerji ilaçlarıdır.
1. Antihistaminikler
Antihistaminikler tezgahtan satın alınabilir veya reçeteyle alınabilir. Bu ilaç, aşağıdakiler dahil çeşitli şekillerde mevcuttur:
- kapsüller ve haplar,
- Gözyaşı,
- enjeksiyon,
- sıvılar ve
- burun spreyi.
2. Kortikosteroidler
Kortikosteroidler, çeşitli formlarda bulunan antiinflamatuar ilaçlardır, yani:
- cilt için kremler ve merhemler,
- Gözyaşı,
- burun spreyi, ve
- inhaler akciğerler için.
Şiddetli semptomları olan kişiler, kortikosteroid hap veya kısa süreli etkisi olan bir enjeksiyon için reçete alabilirler. Kortikosteroid ilaçlar ayrıca reçetesiz olarak veya reçeteyle satın alınabilir.
Doktor gözetiminde olmadan tekrarlanan kortikosteroid kullanımı sağlık açısından tehlikeli yan etkilere neden olabilir. Steroid kullanımı her zaman doktorunuza danışın ve başka şikayetler varsa kendinizi kontrol ettirin.
3. Dekonjestanlar
Dekonjestanlar, burun tıkanıklığını gidermek için kullanılan ilaçlardır. Bu ilaç genellikle sprey olarak mevcuttur. Ters etkisi olabileceğinden dekonjestan burun spreylerini birkaç günden fazla kullanmayın.
Ancak hap şeklindeki dekonjestanlar aynı yan etkilere sahip değildir. Yüksek tansiyon, kalp sorunları veya prostat sorunları olan kişiler dekonjestanları dikkatli kullanmalıdır.
4. Alerji iğneleri
Vücut alerjenlerden kaçınamazsa ve hasta kontrol edilmesi zor reaksiyon semptomları yaşarsa immünoterapi enjeksiyonları yapılacaktır. Alerji iğneleri vücudun aşırı tepki vermesini engelleyerek çalışır.
Enjeksiyonlar en düşük dozdan yapılacaktır ve sonraki enjeksiyonlar maksimum doza ulaşılana kadar sürekli olarak daha yüksek dozlar içerecektir. Optimal etki için enjeksiyonlar düzenli olarak kullanılmalıdır.
Enjeksiyonlar herkes tarafından kullanılamaz ve bu enjeksiyonları yaptırmak için doktorunuzu sık sık ziyaret etmelisiniz. Düzenli olarak doktorunuza danıştığınızdan emin olun.
5. Dilaltı İmmünoterapi Tedavisi (YARIK)
Dil altı immünoterapi tedavisi enjeksiyonsuz bir tedavi prosedürüdür. Şiddetli bir reaksiyonun semptomlarını azaltmak için ilaçlar dilin altına yerleştirilir. Başlangıçta ilaç düşük dozda uygulandı, ardından yavaşça artırıldı.
6. Adrenalin enjeksiyonu
Şiddetli reaksiyonlar veya anafilaksi, epinefrin (EpiPen) adı verilen bir ilaçla tedavi edilmelidir. Epinefrin, hava yollarını genişleterek ve anafilaktik şok tarafından tehlikeye atılan kan basıncını artırarak çalışır.
Alerjik reaksiyonlara ilk yardım
Alerjik reaksiyonlar kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterir, bu nedenle farklı alerji ilk yardımları vardır. Sadece toza maruz kaldıktan sonra kaşıntı hissedebilirsiniz, ancak diğer insanlar yaşamı tehdit eden reaksiyonlar yaşayabilir.
Hafif reaksiyonlar kendiliğinden veya ilaçların yardımı ile geçebilir. Bununla birlikte, bazı vakalarda, reaksiyon çok şiddetli olduğu için hasta ilacı kullanamamıştır.
Size en yakın biri bu tepkiyi yaşarsa, kullanmasına yardım edin. Kişi bilinçsiz ise, acil yardım almalı ve yardım beklerken şoku önlemek için aşağıdakileri yapmalısınız:
- Kişinin hala nefes alıp almadığını kontrol edin.
- Kişiyi düz bir yüzeye sırt üstü yatırın.
- Kişinin ayaklarını kalpten daha yükseğe kaldırmak
- Vücudunu bir battaniyeyle örtmek.
Bazı durumlar acil yardım almanızı engelliyorsa, kişiyi derhal acil servise götürün. Bunu kişi anafilaktik şoktayken de yapmanız gerekir.
Alerjiler tamamen tedavi edilebilir mi?
Alerjileri tamamen iyileştirme fikri, vücuda saldıran alerjenlere yanıt olarak bağışıklık sisteminin çalışmasını değiştirmek zorunda kalmak gibidir. Tüm bu süreçleri değiştirmek çok zordur. Başka bir deyişle, alerjileri tamamen iyileştirmenin bir yolu yoktur.
Ancak bu, bu durumla başa çıkarken kendinizden vazgeçmeniz gerektiği anlamına gelmez. Sahip olduğunuz alerji tetikleyicilerinden kaçınarak semptomları önleyebilir ve kontrol edebilirsiniz.
Örneğin, hava rüzgarlı olduğunda dışarı çıkmayı azaltabilir, tüketilecek yiyecek türlerini ayırabilir, en az 2 haftada bir çarşafları düzenli olarak değiştirebilirsiniz.
Hem reçetesiz satılan ilaçlar hem de doktorunuz tarafından reçete edilen semptomları hafifletmeye yardımcı olan ilaçları alarak takip edin. Bu şekilde tekrarlama riski minimuma indirilebilir.
Önleme
Alerjiler nasıl önlenir?
Alerjik reaksiyonu önleyemeyebilirsiniz. Bununla birlikte, aşağıdaki gibi alerjileri önlemenin yolları vardır.
- Alerjenlere maruz kalmaktan kaçının.
- Alerjenlere maruz kalırsanız tıbbi yardım alın.
- Anafilaksiyi önlemek ve tedavi etmek için ilaç taşıyın.
Aşağıdakilerin de bu durumun riskini azalttığına inanılıyor:
- Çocuklara yaşamlarının ilk altı ayı boyunca yalnızca anne sütüyle besleme sağlayın.
- Bu rahatsızlığın aile geçmişiniz varsa diyetinizi ayarlayın. Yiyecek türü ve kısıtlamaları ilgili doktora danışın.
Alerji doktoruna gitmenin önemi
Bazı durumlarda, bir pratisyen hekim alerjileri tedavi edebilir ve teşhis edebilir. Bununla birlikte, durum orta ila şiddetli ise veya yaygın alerji ilaçlarıyla tedavi edilemiyorsa, bir uzmana sevk edilebilirsiniz.
Doktorunuzu ziyaret etmeden önce, muayeneniz için herhangi bir özel talimat olup olmadığını sorun. Doktorunuzun özel belgelere ihtiyacı olabilir veya alerji testi yaptırmadan önce bir süre yemek yememenizi veya içmemenizi isteyebilir.
Ailenizdeki alerji öyküsü hakkında mümkün olduğunca çok bilgiye sahip olmanız gerekir, özellikle de bir gıda alerjisi varsa. Ayrıca, sahip olabileceğiniz bu rahatsızlığın herhangi bir çocukluk geçmişini de aklınızda tutmanız gerekir.
Doktor ziyaretleri sırasında sahip olduğunuz tıbbi kayıtları yanınızda bulundurun. Bu kayıtlar, uzmana durumunuzu teşhis etmede yardımcı olacaktır. Teşhis ve tedavi sonuçlarını optimize etmesini doktorunuzdan istemekte tereddüt etmeyin.
Sorabileceğiniz soru örnekleri şunları içerir:
- Bu semptomları önlemek için çevremde veya yaşam tarzımda değiştirebileceğim herhangi bir şey var mı?
- Hangi tedaviyi alabilirim?
- Reçeteli ilaçların herhangi bir yan etkisi var mı?
- Alerjik reaksiyonuma neyin sebep olduğunu belirlemek için hangi testler mevcuttur?
Muayene sonuçlarına göre, doktor alerji aşısı veya reçeteli ilaçlar şeklinde tedavi önerecektir. Doktorlar genellikle semptomları azaltmak için, özellikle de alerjinin türü gıdaya bağlıysa, çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri önermektedir.
Alerjiler, vücudun çevreden gelen yabancı maddelere maruz kaldığında aşırı tepki göstermesidir. Bu durum tamamen iyileştirilemez ve bazı insanlar için tehlikelidir. Bununla birlikte, ilaç tedavisi ve acil tedavi bir hastanın hayatını kurtarabilir.
